De bossen in de Noord-Hollandse duinen zijn bijzonder. Er is er geen een hetzelfde en met hun vorm, grootte, leeftijd en plek vertellen ze allemaal hun eigen verhaal. Grillig door zoute zeewind, statig en netjes op een rij door mensenhanden of zelfs helemaal niet te herkennen als bos. We nemen u mee langs boeiende bomen en bossen.
Open duinbos, natuurlijk en uniek
Bij bos denk je aan bomen, maar het meest natuurlijke duinbos heeft eigenlijk helemaal niet zoveel bomen: zo'n 40 tot 80 per hectare. Open duinbossen lijken soms zelfs meer op een savanne dan een bos. Toch zoemt het er van het leven. Onder grillige eiken groeien bloemen en struiken, vogels en insecten vinden er een thuis. Open duinbossen zijn van oorsprong vaak voormalige graasgronden waar kustbewoners hun vee lieten grazen. Tegenwoordig worden ze begraasd door nieuwe duinbewoners, zoals Schotse hooglanders, paarden en wisenten.
Naaldbos, aangeplante beeldbepaler
Op een paar inheemse grove dennen na, zijn alle naaldbossen in het duin aangeplant. Dat gebeurde in het begin van de 20e eeuw als onderdeel van een werkverschaffingsproject en voor de oogst van stuthout voor de mijnen in Zuid-Limburg. De bomen zijn dus allemaal van de dezelfde leeftijd en staan dicht op elkaar. Opvallend is dat veel naaldbomen in de Kennemerduinen op de toppen van de duinen staan. Deze nogal onlogische en moeilijke plek was een idee van bekende ecoloog J. P. Thijsse, die de duinvalleien graag wilde behouden. Inmiddels zijn deze naaldbomen echte beeldbepalers met hoge culturele waarde.
Gemengd bos, bruisend van het leven
Naaldbomen, loofbomen, jonge bomen, oude bomen en zelfs dode bomen; een gemengd bos heeft ze allemaal. In de mooiste gemengde bossen hebben licht en lucht vrij spel en gaat de natuur haar gang. Er groeien niet alleen bomen, maar ook bloemrijke kruiden. Insecten floreren in deze bossen en zijn de basis voor al het andere leven. De bosranden, het deel waar het gemengde bos over gaat in struiken en grasland, zijn zelfs de meest biodiverse plekken in het duin.
Bij PWN werken mensen die zich elke dag met hart en ziel inzetten om de duinen te beschermen. We zorgen goed voor onze bossen en open duinen. Daar komt maatwerk bij kijken. Denk bijvoorbeeld aan het verwijderen van exoten, boszomen aanleggen, bossen dunnen en heel soms zelfs bos verwijderen om open duin te versterken. Laten we voorop stellen: het kappen van bomen is geen prettig gezicht. Een bos heeft voor ieder mens een eigen betekenis. Vaak heeft een boom zelfs zijn eigen verhaal. We begrijpen heel goed dat het kappen van bomen mensen teleurstelt en soms zelfs boos maakt. Bomenkap is voor PWN nooit een doel op zich, maar soms wel nodig.
Samengevat: Wij doen er alles aan om de internationaal unieke duingebieden in Noord-Holland te beschermen en behouden. Wij gaan door met het huidige beheer van de duinen, waarbij het soms ook nodig is dat bomen gekapt worden. We maken altijd weloverwogen keuzes en onderscheiden grofweg vier redenen om bomen te kappen:
Deze wandeling gaat door een afwisselend landschap van open duinbossen, eikenbossages en gesloten naaldbossen. Ter hoogte van Bergen verandert het landschap. Hier gaat de kalkrijke bodem over in kalkarme grond. De bodem is hier zuurder en dat zorgt ervoor dat er duinheide tussen de bomen groeit in plaats van kruiden. Het duin is hier duidelijk minder groen en minder uitbundig begroeid.
Kleine woudreuzen
De grillige eikenbossen in dit gebied zijn in hun eindstadium. Door de zoute zeewind zijn de eiken niet zo groot, maar toch tellen ze al zo'n driehonderd jaar. Als ze uit de wind in het binnenland hadden gestaan, waren ze waarschijnlijk uitgegroeid tot woudreuzen van meer dan 25 meter hoog en hadden ze nog een stuk ouder kunnen worden.
Bijzondere beuk
Ter hoogte van de Verbrande Panweg staat een bijzondere beuk: door het planten van meerdere beuken in 1 plantgat zijn de stammen met elkaar vergroeid.
Deze wandeling gaat door zogenaamde jonge duinen. Menselijke invloeden zijn hier op allerlei manieren zichtbaar. Aan het begin van de wandeling valt de bijzondere vorm van de eiken op. In dit zogenaamde 'eikenhakhoutbos' werden de bomen gebruikt voor kachelhout en steeds weer op een halve meter hoog afgezaagd. Hierdoor hebben ze boompruiken ontwikkeld.
Top dennen
Het landschap bij speelvijver 't Wed is kenmerkend voor dit deel van de duinen: aangeplante dennenbossen op de duintoppen en gras en struiken in de valleien. PWN heeft dit gebied in 2017 haar oorspronkelijke dynamiek teruggegeven door bos te kappen en te dunnen. Het bos verouderde snel en raakte overwoekerd. Nu heeft de wind weer vrij spel en kan het zand weer stuiven. Het bos heeft zich omgevormd naar een natuurlijker gemengd bos. Zo is het bos klaar voor de toekomst.
De terugweg loopt door een abelenbos. De bomen zitten vol holen en gaten omdat spechten dol zijn op het zachte abelenhout.
We houden u graag op de hoogte van onze actuele beheerwerkzaamheden in het duin. Actuele maatregelen worden op de interactievekaart weergeven. U kunt op de kaartpunten klikken voor meer informatie over de werkzaamheden. Levert dit vragen op? Dan komen we graag met u in gesprek. Neem contact met ons op.
